Chuyển đổi số, khai thác hiệu quả nguồn lực tài nguyên và môi trường

Để thực hiện chuyển đổi số ngành TM&MT, từ năm 2009 đến nay, Sở TN&MT Lạng Sơn đã đầu tư xây dựng các CSDL chuyên ngành gồm: CSDL đất đai, tài nguyên nước, khoáng sản, môi trường,… Theo ông, Tạ Quốc Vinh, Phó Giám đốc Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) Lạng Sơn: Xác định đất đai là lĩnh vực quan trọng và phức tạp cần tăng cường công tác quản lý, từ năm 2009, VPĐKĐĐ tỉnh đã tham mưu Sở TN&MT đầu tư xây dựng CSDL về đất đai. Theo đó, Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 115 ngày 16/1/2009 phê duyệt dự án tổng thể xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính và CSDL quản lý đất đai tỉnh Lạng Sơn. Thực hiện dự án, từ năm 2009 đến năm 2014, Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh phê duyệt 6 thiết kế kỹ thuật, dự toán xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính trên địa bàn 165/226 xã, phường, thị trấn của tỉnh (tính theo đơn vị hành chính chưa sáp nhập). Đến nay, 6/6 thiết kế kỹ thuật, dự toán xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính theo dự án tổng thể đều đã thi công hoàn thành. Ngoài ra, từ năm 2016, Sở TN&MT triển khai dự án “Tăng cường quản lý đất đai và CSDL đất đai tại thành phố Lạng Sơn và 4 huyện Cao Lộc, Tràng Định, Bình Gia, Lộc Bình”. Dự án hoàn thành từ tháng 6/2023; các CSDL trên được kết nối, liên thông với trục liên thông tích hợp dữ liệu của Bộ TN&MT để chia sẻ dữ liệu đất đai của tỉnh với CSDL quốc gia về dân cư.

Việc xây dựng CSDL đất đai đã giúp hiện đại hóa hệ thống quản lý và cập nhật, chỉnh lý biến động nguồn dữ liệu đất đai thống nhất từ Trung ương đến địa phương, đảm bảo cung cấp thông tin, dữ liệu đất đai nhanh gọn, chính xác, phục vụ hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai. Qua đó, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, nghiên cứu khoa học, đào tạo, hợp tác quốc tế; phát triển “Chính phủ điện tử” trong quản lý đất đai. Bên cạnh đó định hướng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, góp phần minh bạch hóa thị trường bất động sản, giá đất,...

Hiện nay, tỉnh Lạng Sơn đang tiếp tục quản lý, vận hành hệ thống CSDL đất đai với các xã, phường, thị trấn đã hoàn thành đưa vào khai thác sử dụng, bảo đảm phục vụ tốt quản lý nhà nước về đất đai, đáp ứng yêu cầu kết nối, chia sẻ, khai thác sử dụng dữ liệu của các cấp, các ngành, trong đó có duy trì kết nối, chia sẻ với hệ thống CSDL quốc gia về dân cư theo quy định. Xem xét, phê duyệt kế hoạch thuê phần mềm, hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin phục vụ quản lý, vận hành, khai thác CSDL đất đai trên địa bàn tỉnh trong những năm tiếp theo. Đẩy mạnh đăng ký đất đai, đặc biệt là đăng ký lần đầu, lập hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất làm cơ sở xây dựng dữ liệu thuộc tính trong CSDL đất đai. Đồng thời tăng cường cập nhật, chỉnh lý biến động đất đai; rà soát, báo cáo đề xuất cơ quan có thẩm quyền xem xét, bố trí nguồn lực để triển khai thực hiện các dự án đầu tư xây dựng, hoàn thiện CSDL đất đai nhằm bảo đảm hoàn thành việc xây dựng đồng bộ CSDL đất đai trên toàn tỉnh để đưa vào vận hành, khai thác, sử dụng, chia sẻ trong thời gian sớm nhất.

Đối với CSDL tài nguyên nước, khoáng sản, Sở TN&MT triển khai xây dựng từ năm 2019 và hoàn thành đưa vào vận hành từ năm 2022. Dự án đã xây dựng hệ thống phần mềm và tạo lập CSDL tài nguyên nước, khoáng sản trên địa bàn tỉnh phục vụ công tác quản lý nhà nước được hiệu quả, đồng bộ.

Cùng với đó, từ năm 2020, Sở TN&MT xây dựng phần mềm quản lý dữ liệu quan trắc tự động (Envisoft) thu nhận dữ liệu đối với 4 trạm quan trắc tự động, liên tục cố định. Đồng thời, sở thực hiện theo dõi và quản lý dữ liệu tại 10 trạm quan trắc tự động của 5 doanh nghiệp trên địa bàn. Hiện hệ thống được kết nối, truyền số liệu từ các trạm quan trắc về trạm trung tâm, sau đó truyền về Bộ TN&MT. Ngoài ra, từ năm 2021, Sở TN&MT xây dựng phần mềm kho tư liệu TN&MT và đã hoàn thành đưa vào vận hành từ quý III năm 2023. Qua đó, giúp công tác bảo quản tài liệu lâu dài và cung cấp thông tin tư liệu thuận tiện, kịp thời, chính xác; tăng cường khả năng kết nối, chia sẻ dữ liệu, dùng chung CSDL của ngành tài nguyên, môi trường,… Hiện Sở TN&MT cũng đang đầu tư xây dựng CSDL môi trường, dự kiến sẽ hoàn thành, đưa vào vận hành trong năm 2024.

Tăng cường chuyển đổi số, tạo sự hài lòng cho người dân và doanh nghiệp

Việc xây dựng CSDL chuyên ngành là yêu cầu cơ bản để xây dựng hệ thống quản lý hiện đại, giúp cho việc khai thác, cập nhật, chỉnh lý biến động về đất đai, tài nguyên nước và khoáng sản, môi trường được thống nhất từ trung ương đến địa phương. Cùng đó, đảm bảo cung cấp thông tin, dữ liệu được nhanh gọn, chính xác. Qua đó, góp phần minh bạch hóa, phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân, doanh nghiệp trên địa bàn.

Kết quả, đến nay Sở TN&MT đã tích hợp lên hệ thống CSDL địa chính của 1.184.803 thửa đất. Toàn tỉnh hiện có 167/200 xã, phường, thị trấn (tính theo đơn vị hành chính sau sáp nhập) đang vận hành, khai thác CSDL địa chính và CSDL đất đai. Trong đó, có 66 xã, phường, thị trấn thuộc các huyện: Cao Lộc, Lộc Bình, Bình Gia và thành phố Lạng Sơn (4 xã, phường) đã xây dựng hoàn thiện CSDL đất đai gồm đầy đủ các thành phần: CSDL địa chính; CSDL giá đất; CSDL thống kê, kiểm kê đất đai; CSDL quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; 101 xã, thị trấn trên địa bàn 7 huyện còn lại đã được xây dựng CSDL địa chính.

Đối với CSDL tài nguyên nước, khoáng sản phần mềm đã được kết nối với trục liên thông của tỉnh để sẵn sàng chia sẻ cho các ngành khi có nhu cầu khai thác. Riêng CSDL môi trường, hiện đơn vị thi công đã xây dựng và ban hành khung kiến trúc đối với hạng mục phần mềm.

Việc đầu tư hệ thống các CSDL chuyên ngành TN&MT đã tạo thuận lợi cho cán bộ chuyên môn trong tra cứu, xác minh thông tin, đẩy nhanh tiến độ giải quyết TTHC cho người dân, doanh nghiệp. Năm 2019, tỷ lệ hồ sơ TTHC giải quyết, trả kết quả chậm, muộn của Sở TN&MT chiếm 4,9%. Hơn 9 tháng đầu năm 2024, Sở TN&MT đã giải quyết 24.028 hồ sơ TTHC; trong đó, tỷ lệ hồ sơ trả kết quả chậm muộn giảm còn 3,2%.

Theo mục tiêu đặt, đến hết năm 2025, tỉnh Lạng Sơn sẽ tập trung thực hiện hoàn thành cấp sổ đỏ đạt 30% số thửa đất cần cấp sổ đỏ lần đầu chưa được cấp sổ, đến năm 2030 sẽ nâng tỷ lệ này lên 95%. Trong đó cấp sổ đỏ đối với 78.208 thửa đất của hộ gia đình, cá nhân và 860 thửa đất của tổ chức. Đến năm 2030 tập trung thực hiện hoàn thành cấp sổ đỏ đạt trên 95% số thửa đất cần cấp sổ đỏ lần đầu chưa được cấp sổ đỏ. Cụ thể là cấp sổ đỏ đối với 247.658 thửa đất của hộ gia đình, cá nhân và 2.713 thửa đất trở lên của tổ chức,… Đây là mục tiêu quan trọng cần ứng dụng chuyển đối số mạnh mẽ mới đạt được. Theo ông Ngô Viết Hải, Phó Giám đốc Sở TN&MT cho biết: Thời gian tới, Sở TN&MT tiếp tục chỉ đạo đơn vị chuyên môn tăng cường quản lý, vận hành hệ thống CSDL đất đai, CSDL địa chính đối với các xã, phường, thị trấn đã hoàn thành đưa vào khai thác, bảo đảm phục vụ tốt công tác quản lý nhà nước về đất đai; đề xuất UBND tỉnh xem xét, phê duyệt kế hoạch thuê phần mềm, hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin phục vụ quản lý, vận hành, khai thác CSDL đất đai trên địa bàn tỉnh trong những năm tiếp theo.

Cùng đó, Sở TN&MT Lạng Sơn tiếp tục duy trì, vận hành và thường xuyên cập nhật chỉnh lý biến động đối với CSDL tài nguyên nước, khoáng sản; nghiên cứu, đề xuất với cơ quan có thẩm quyền bố trí kinh phí để nâng cấp phần mềm đáp ứng kết nối liên thông với Cổng dịch vụ công, từ đó giúp cho việc chỉnh lý biến động được thực hiện song song với quá trình giải quyết hồ sơ TTHC. Ngoài ra, Sở TN&MT tiếp tục đôn đốc các đơn vị thực hiện dự án đẩy nhanh tiến độ xây dựng, kiểm tra nghiệm thu, sớm đưa phần mềm quản lý CSDL môi trường vào vận hành,... Qua đó, giúp quản lý, khai thác tài nguyên hiệu quả, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Có thể thấy, việc đầu tư xây dựng, vận hành hệ thống các CSDL chuyên ngành đã góp phần thúc đẩy chuyển đổi số ngành tài nguyên, môi trường. Qua đó, tạo thuận lợi trong công tác quản lý nhà nước, giảm phiền hà, tăng sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

MINH KHÔI
Nguồn: Tạp chí Tài nguyên và Môi trường số 20 (Kỳ 2 tháng 10) năm 2024