Lên kế hoạch, mục tiêu cụ thể

Thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư và các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành hàng loạt văn bản chỉ đạo các Sở, ngành, địa phương ven biển, yêu cầu người đứng đầu cấp ủy, chính quyền chịu trách nhiệm nếu để xảy ra vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU). Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU cấp tỉnh được thành lập theo Quyết định số 300/QĐ-UBND ngày 28/7/2025, đóng vai trò hạt nhân trong công tác điều phối, kiểm tra, xử lý vi phạm.

Khu neo đậu của tàu, thuyền đánh cá tại cống Quần Vinh 1, xã Rạng Đông, tỉnh Ninh Bình

Ngay sau khi sáp nhập, tỉnh đã tiến hành rà soát số liệu hạn ngạch Giấy phép khai thác thủy sản vùng khơi là 630 giấy phép. Việc hoàn tất rà soát và xác định rõ số lượng hạn ngạch Giấy phép khai thác thủy sản vùng khơi có ý nghĩa quan trọng trong công tác quản lý nhà nước. Theo đó, UBND tỉnh đã giao Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức rà soát, xây dựng phương án công bố hạn ngạch khai thác tại vùng ven bờ và vùng lộng theo đơn vị hành chính sau sáp nhập, đảm bảo phù hợp với thực tế sản xuất của ngư dân và định hướng phát triển thủy sản bền vững của địa phương. Công tác tuyên truyền, vận động được triển khai sâu rộng, chú trọng đến thay đổi nhận thức của ngư dân.

Vừa qua, ngày 5/9, UBND tỉnh Ninh Bình ban hành Kế hoạch số 54/KH-UBND về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) trên địa bàn tỉnh. Theo đó, kế hoạch đặt ra 5 mục tiêu lớn: Hoàn thành 100% việc đánh dấu tàu cá và lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) cho tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên; 100% tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m trở lên được theo dõi, giám sát qua Hệ thống giám sát tàu cá khi tham gia hoạt động trên biển và được thanh tra, kiểm tra, kiểm soát tại cảng; Đảm bảo 100% tàu cá của tỉnh đã đăng ký khi tham gia hoạt động phải được cấp giấy phép khai thác thủy sản và đồng bộ trên Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (Vnfishbase); Xử lý dứt điểm các hành vi vi phạm khai thác IUU, đặc biệt là các hành vi vi phạm liên quan đến thiết bị VMS. 

Lực lượng chức năng tỉnh Ninh Bình tăng cường kiểm tra các phương tiện, nhằm đảm bảo an toàn, đủ điều kiện trước khi ra khơi

Kế hoạch đề ra 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, gồm: Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền; Hoàn thiện khung pháp lý và cơ chế chính sách; Đầu tư nâng cấp, hoàn thiện cơ sở hạ tầng nghề cá và kiện toàn bộ máy, bổ sung nhân lực, trang thiết bị tại cảng cá; Nâng cao hiệu quả công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên biển; Tăng cường quản lý đội tàu, cường lực khai thác; Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm IUU; Tăng cường truy xuất nguồn gốc sản phẩm hải sản.

Từ 10/2023 đến 8/2025, toàn tỉnh đã xử lý 462 vụ vi phạm, phạt tiền trên 8,12 tỷ đồng; riêng hành vi mất kết nối VMS trên 6 giờ bị xử lý mạnh, tạo sức răn đe rõ rệt, giúp giảm tỷ lệ tái vi phạm. Hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử (eCDT) được áp dụng, cho phép kiểm soát chặt chẽ từ khi tàu cập cảng, bốc dỡ hàng đến khi tiêu thụ, tạo nền tảng minh bạch thông tin, một yêu cầu then chốt của EC.

Kiên quyết xử lý tàu cá “3 không” ra khơi

Theo đó, để cụ thể hóa các mục tiêu này, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành Quyết định số 616/QĐ-UBND thành lập Tổ công tác liên ngành xác minh, xử lý vi phạm quy định về vận hành hệ thống giám sát hành trình. Trong đó, chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, Ban chỉ huy Bộ đội Biên phòng (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh) đã ban hành Kế hoạch liên ngành để khắc phục những hạn chế trong công tác chống khai thác IUU. 

Cụ thể, kế hoạch tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm như: Kiểm tra thực tế và xử lý các tàu cá “3 không” (không đăng ký, không giấy phép, không đăng kiểm); Xác minh, xử phạt các tàu cá bị mất tín hiệu kết nối VMS; Rà soát, quản lý chặt chẽ tàu cá ngoại tỉnh neo đậu trên địa bàn. 

Ngoài ra, 9 tổ công tác cũng được thành lập với sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng: Chi cục Thủy sản-Kiểm ngư, Bộ đội Biên phòng, Công an tỉnh và UBND cấp xã. Mỗi tổ có nhiệm vụ cụ thể, chẳng hạn như tổ số 5 có nhiệm vụ xử phạt hành chính đối với 47 tàu cá mất tín hiệu VMS trên địa bàn các xã Hải Thịnh, Hải Xuân…

Âu tàu cống Quần Vinh 1, xã Rạng Đông, tỉnh Ninh Bình nơi các tàu được kiểm tra kỹ lưỡng trước khi ra khơi

Theo báo cáo của UBND tỉnh Ninh Bình, toàn tỉnh hiện có 1.863 tàu cá với hơn 5.730 lao động trực tiếp trên biển. Trong đó, 99,33% tàu từ 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS). Công tác kiểm soát tại cảng được đẩy mạnh, với hơn 7.400 tấn thủy sản được giám sát bốc dỡ, 3.023 nhật ký và báo cáo khai thác được thu thập, hơn 2.500 lượt tàu ra vào cảng được kiểm tra. Gần 100% tàu đủ điều kiện đã được đăng ký, cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia và cấp giấy phép khai thác. Các tàu không đủ điều kiện hoạt động đều được tập kết tại khu neo đậu tập trung, niêm yết danh sách tại cộng đồng và giám sát chặt chẽ để ngăn chặn ra khơi trái phép.

Việc EC rút “thẻ vàng” không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến xuất khẩu thủy sản mà còn tác động đến uy tín, thương hiệu quốc gia. Do đó, tỉnh Ninh Bình xác định chống khai thác IUU không chỉ là nhiệm vụ trước mắt để gỡ “thẻ vàng” mà còn là giải pháp căn cơ để xây dựng một nghề cá hiện đại, bền vững, đáp ứng yêu cầu hội nhập. Đây được coi là “cú hích” giúp ngành thủy sản phát triển, đẩy mạnh xuất khẩu trong thời gian tới.

Việt Tùng