Đây là cột mốc quan trọng đánh dấu sản phẩm gạo từ Đề án “Phát triển bền vững một triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030” (Đề án 1 triệu ha) mang nhãn hiệu “Gạo Việt xanh, phát thải thấp” chính thức có mặt trên thị trường quốc tế với nhãn hiệu đặc trưng.

Các đại biểu cắt băng tại Lễ xuất khẩu lô "Gạo Việt xanh, phát thải thấp"

Thời gian qua, được khuyến khích hỗ trợ của các cơ quan trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Bộ NN&MT), cùng sự phối hợp của các tổ chức quốc tế bao gồm: Viện nghiên cứu lúa quốc tế (IRRI), Tổ chức Phát triển Hà Lan (Dự án TRVC) và Ngân hàng thế giới (WB)… VIETRISA đã hoàn tất việc xây dựng và ban hành Quy chế sử dụng nhãn hiệu “Gạo Việt xanh phát thải thấp” vào ngày 16/4/2025.

Sau khi ban hành Quy chế sử dụng nhãn hiệu, VIETRISA được sự phối hợp của Dự án TRVC đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu “Gạo Việt xanh phát thải thấp” cho 7 doanh nghiệp, trong đó có Công ty cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An.

Chia sẻ tại buổi Lễ, PGS.TS. Bùi Bá Bổng, Chủ tịch VIETRISA cho biết, nhằm phục vụ kịp thời cho Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp, Hiệp hội đã tiến hành xây dựng nhãn hiệu "Gạo Việt xanh, phát thải thấp" có sự phối hợp và hỗ trợ của các cơ quan trực thuộc Bộ NN&MT, các tổ chức quốc tế bao gồm Viện Nghiên cứu lúa quốc tế (IRRI), Tổ chức Phát triển Hà Lan (Dự án Chuyển đổi chuỗi giá trị lúa gạo - TRVC) và Ngân hàng Thế giới… 

Theo VIETRISA, hiện nay đã hoàn tất việc xây dựng và ban hành Quy chế sử dụng nhãn hiệu "Gạo Việt xanh, phát thải thấp" cho 7 doanh nghiệp, với tổng lượng gạo trên 19.200 tấn. Lô xuất khẩu 500 tấn gạo vào chiều ngày 5/6 là của một trong bảy doanh nghiệp này, có vùng trồng tại tỉnh Kiên Giang, có giá xuất khẩu tại kho của doanh nghiệp là 820 USD/tấn. 

Ông Phạm Thái Bình - Tổng Giám đốc Công ty Nông nghiệp công nghệ cao Trung An chia sẻ về lô hàng xuất khẩu 500 tấn gạo vào thị trường Nhật Bản

Thông tin về nhãn hiệu "Gạo Việt xanh, phát thải thấp" được xuất khẩu đầu tiên sang Nhật Bản, ông Phạm Thái Bình - Tổng Giám đốc Công ty Nông nghiệp công nghệ cao Trung An cho biết, để xuất khẩu lô hàng 500 tấn gạo được vào thị trường này, đơn vị đã liên kết với Tập đoàn Murase (Nhật Bản) trong hợp tác trồng nhiều giống lúa chất lượng cao tại ĐBSCL. Việc đưa vào thị trường số lượng gạo đầu tiên lên đến vài chục ngàn tấn với nhãn hiệu “Gạo Việt xanh phát thải thấp”, mang thông điệp về trách nhiệm môi trường - xã hội - chuỗi giá trị xanh, đã minh chứng cho Việt Nam là nước đầu tiên trên thế giới đưa gạo phát thải thấp ra thị trường, kể cả xuất khẩu.

Phát biểu tại buổi Lễ, ông Trần Thanh Nam - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cảm ơn những nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp, cán bộ ngành nông nghiệp các tỉnh triển khai Đề án 1 triệu ha lúa chuyên canh phát thải thấp đã miệt mài trong thời gian qua. Đến nay, mặc dù vẫn còn rất nhiều khó khăn nhưng đây là niềm tin về sự chuyển đổi từ sản xuất sang phát triển bền vững, bằng sự kết hợp khai thác hiệu quả đất đai, vừa đảm bảo sức khỏe cho đất, nâng cao giá trị gia tăng, vừa giúp người nông dân tạo ra hạt gạo mà giảm được phát thải, nhằm khẳng định được vai trò của ngành hàng lúa gạo Việt Nam…

Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh, qua sự kiện này có thể khẳng định chúng ta đã và đang định hướng đúng đắn cho một phương thức sản xuất lúa gạo của ĐBSCL sang giai đoạn mới để khắc phục tình trạng sản xuất thiếu bền vững, bảo đảm chất lượng của hạt gạo Việt Nam đáp ứng tốt tiêu chuẩn phát triển bền vững của thế giới.

Thứ trưởng Bộ NN&MT Trần Thanh Nam khẳng định chúng ta đã và đang định hướng đúng đắn cho một phương thức sản xuất lúa gạo của ĐBSCL

Cũng tại buổi lễ, TS. Cao Đức Phát, nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nguyên Chủ tịch Viện Nghiên cứu lúa gạo quốc tế bày tỏ: "Từ những ngày đầu khi IRRI và Việt Nam bắt tay hợp tác nghiên cứu về kỹ thuật canh tác phát thải thấp trong Chương trình "Một triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp", chúng tôi đã tin rằng nông nghiệp Việt Nam không chỉ cần sản xuất nhiều, mà còn phải sản xuất sạch, sản xuất bền vững. Và quan trọng hơn cả, phải đặt nông dân ở trung tâm của mọi chính sách, mọi công nghệ".

TS. Cao Đức Phát cho biết: Khi đi thực địa tại các tỉnh ĐBSCL cho thấy sự chuyển biến tích cực của bà con nông dân. Từ những lo lắng ban đầu về việc thay đổi tập quán canh tác, đến sự tin tưởng và hào hứng khi thấy hiệu quả thiết thực là thu nhập tăng, chi phí giảm, quan trọng là góp phần bảo vệ môi trường.

"Hôm nay, câu trả lời đã rõ ràng. Nông dân không chỉ được tăng thu nhập, mà còn tự hào là những người góp phần bảo vệ môi trường toàn cầu. Họ không chỉ là người sản xuất lương thực, mà còn là những "chiến sĩ xanh" trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu", TS. Cao Đức Phát nói.

 Lô gạo xuất khẩu sang Nhật Bản vào chiều ngày 5/6

Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp đã thực hiện nhiều mô hình thí điểm thành công trong năm 2024. Từ năm 2025, Đề án này đã bước vào giai đoạn mở rộng trong sản xuất, ngày càng có nhiều cánh đồng lúa chất lượng cao, phát thải thấp, trong đó từ sự khởi đầu của nhãn hiệu “Gạo Việt xanh, phát thải thấp” sẽ tiến đến phát triển nhãn hiệu chứng nhận và thương hiệu quốc gia Gạo Việt Nam carbon thấp theo mục tiêu của Đề án 1 triệu ha, vì sự bền vững, thịnh vượng của ngành lúa gạo và nâng cao vị thế, hình ảnh lúa gạo Việt Nam trên thế giới.

Nhãn hiệu “Gạo Việt xanh phát thải thấp” được VIETRISA cấp cho sản phẩm gạo sản xuất theo Quy trình kỹ thuật của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp và được chính quyền/ngành nông nghiệp địa phương (cấp xã) hoặc tổ chức quốc tế chuyên ngành xác nhận, đảm bảo nguồn gốc (nơi sản xuất lúa, tên giống lúa, mùa vụ) việc tuân thủ quy trình kỹ thuật sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp hiện nay.

Nguyễn Kiên