
Chống khai thác hải sản bất hợp pháp: Định hướng tháo gỡ khó khăn
13/04/2025TN&MTPhường Hải Bình, thị xã Nghi Sơn (Thanh Hóa) là địa phương có đường bờ biển dài, người dân sinh sống chủ yếu dựa vào đánh bắt, chế biến thủy hải sản, do đó việc thực hiện công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU) luôn là vấn đề được chính quyền địa phương quan tâm, chú trọng song vẫn còn đó những khó khăn vướng mắc còn tồn tại cần sớm được tháo gỡ.
Đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng
Phường Hải Bình, thị xã Nghi Sơn hiện có 172 phương tiện tàu cá, trong đó có tới 117 tàu có chiều dài từ 15m trở lên chuyên hoạt động khai thác hải sản ở vùng khơi. Bám sát các văn bản chỉ đạo đạo của tỉnh Thanh Hóa và UBND thị xã Nghi Sơn, UBND phường Hải Bình đã tổ chức triển khai, quán triệt đến cán bộ, công chức, ban, ngành các tổ dân phố và chủ tàu cá, ngư dân trên địa bàn về các nội dung văn bản chỉ đạo, đặc biệt là tập trung hành động đợt cao điểm của Chính phủ trong thời gian 180 ngày để hoàn thành các mục tiêu đề ra, hạn chế đến mức thấp nhất tàu cá vi phạm. Công tác chỉ đạo, điều hành triển khai thực hiện chống khai thác IUU và thực hiện các giải pháp khắc phục các khuyến nghị của EC, UBND phường đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, kết hợp với công tác thông tin, tuyên truyền một cách sâu rộng, nhắc nhở tàu cá chưa đầy đủ giấy tờ, chưa lắp đặt, hoặc mất kết nối giám sát hành trình (GSHT); hướng dẫn các chủ tàu cá, ngư dân lập các hồ sơ liên quan đến hoạt động tàu cá.
Hải Bình là địa phương có nhiều phương tiện tàu cá phục vụ ra khơi đánh bắt thủy hải sản
Đồng thời, phân công rõ trách nhiệm cho cán bộ, công chức, ban, ngành, các tổ dân phố trong việc thực hiện các giải pháp để khắc phục các khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU. Coi đây vừa là thách thức vừa là cơ hội để tập trung vận động, tuyên truyền nâng cao ý thức trách hiệm của các chủ tàu cá, ngư dân nhằm chấn chỉnh lại hoạt động khai thác thủy sản cũng như công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực thuỷ sản.
UBND phường Hải Bình cũng đã phối hợp với Ban Chỉ huy BP cửa khẩu cảng Nghi Sơn, Trạm biên phòng Lạch Bạng, Trạm kiển ngư, BQL cảng cá Lạch Bạng tổ chức làm việc với các tàu cá chưa đầy đủ hồ sơ, giấy tờ, tàu cá 3 không để yêu cầu, tuyên truyền vận động khẩn trương ra hạn các loại giấy tờ đã hết hạn, chuyển đổi nghề theo đăng ký được cấp; cùng với cán bộ Phòng Đăng kiểm vận động, hướng dẫn các chủ tàu làm các thủ tục, hồ sơ để đăng kiểm tàu cá 3 không. Tổ chức xuống các chủ tàu cá mất kết nối GSHT, tàu cá hết hạn các loại giấy tờ để vận động, hướng dẫn lập các hồ sơ xin cấp lại...
Trong năm 2024, UBND phường Hải Bình đã phối hợp với BCH Biên phòng cửa khẩu cảng Nghi Sơn, Trạm biên phòng, Trạm kiểm ngư, BQL cảng cá tổ chức 06 hội nghị tại UBND phường để tuyền truyền tới các chủ tàu cá và ngư dân trên địa bàn với hơn 400 lượt chủ tàu cá, ngư dân tham gia, phát hơn 1000 tờ rơi tuyên truyền cho chủ tàu cá và ngư dân.
Phối hợp với lực lượng biên phòng nhắc nhỡ với gần 30 lượt tàu cá mất kết nối GSHT trên biển trên 10 ngày. Yêu cầu và lập Bản cam kết 70 lượt bản cam kết đối với tàu cá mất kết nối GSHT trên biển trên 10 ngày và tàu cá chưa đầy đủ giấy tờ theo quy định của luật thủy sản không được tham gia hoạt động trên biển khi chưa đầy đủ hồ sơ theo quy định; Qua công tác nhắc nhỡ, các tàu cá đã từng bước khắc phục cơ bản các lỗi đã nêu. Sau các đợt kiểm tra, xác minh, xử lý, UBND phường đã có báo cáo về UBND thị xã để báo cáo tình hình và xin chỉ đạo các bước tiếp theo.
Phối hợp với BCH Biên phòng cửa khẩu cảng Nghi Sơn xác minh và lập biên bản vi phạm hành chính đối với 02 tàu cá mất kết nối GSHT trên biển trên 10 ngày đề nghị Chủ tịch UBND thị xã ban hành quyết định xử phạt. (Đã ban hành QĐ xử phạt 02 trường hợp với số tiền 50.000.000 đồng). Chủ tịch UBND phường Hải Bình ban hành QĐ xử phạt vi phạm hành chính 02 tàu cá vi phạm với số tiền 7.500.000 đồng.
Trên cơ sở số liệu cung cấp của cơ quan chức năng và công tác rá soát số tàu cá trên địa bàn phường đến thời điểm hết năm 2024 còn 41 tàu hết hạn giấy ATTP; 34 tàu hết hạn Giấy phép khai thác; hết hạn đăng kiểm 21 tàu.
Triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, kết hợp với công tác thông tin, tuyên truyền
Trước tình hình trên, UBND phường đã thành lập 05 Tổ công tác phối hợp với BCH BP cửa khẩu cảng Nghi Sơn phân công xuống từng gia đình chủ tàu cá để làm việc, nhắc nhở, yêu cầu, hướng dẫn các chủ tàu cá thực hiện việc làm các hồ sơ để được gia hạn các loại giấy tờ theo quy định; đã yêu cầu các chủ tàu cá thực hiện việc cam kết sớm làm các thủ tục để ra hạn giấy tờ, đến thời điểm hiện tại đã có 30/41 tàu được gia hạn giấy chứng nhận ATTP; vận động hướng dẫn được 22 tàu cá có chiều dài dưới 12m làm hồ sơ gia hạn cấp giấy phép KTTS; hướng dẫn lập tờ khai xóa đăng ký đối với 06 tàu cá có chiều dài dưới 12 mét (bán, giải bản). Đối với các trường hợp không có khả năng gia hạn thì cam kết tàu nằm bờ không đi sản xuất.
Tháo gỡ những tồn tại
Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong công tác chỉ đạo, thực hiện nhưng theo đánh giá, công tác chống khai thác IUU trên địa bàn phường Hải Bình vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Cụ thể, dù đã được tuyên truyền, vận động rất nhiều, nhưng một bộ phận tàu cá hoạt động không đúng ngành nghề, tàu cá không đăng ký, đăng kiểm, cải hoán được được do gắn máy bộ gây khó khăn trong công tác quản lý, kiểm soát, tuyên truyền. Nguồn hải sản ngày càng cạn kiệt, chi phí chuyến biển lớn, ngư dân làm ăn thua lỗ, kinh tế gặp nhiều khó khăn nên các chủ phương tiện không đủ tài chính để tái sản xuất, chuyển đổi nghề dẫn đến nhiều phương tiện nằm bờ, ảnh hưởng đến việc gia hạn, gắn thiết bị giám sát hành trình theo quy định. Cửa lạch bị bồi lắng, nhiều đá ngầm gây khó khăn cho tàu cá ra vào cảng.
Một số tàu cá thiết bị giám sát hành trình có chất lượng không đảm bảo, hoạt động chập chờn không ổn định sau thời gian dài sử dụng; công tác bảo hành sửa chữa của một số đơn vị cung cấp thiết bị giám sát hành trình rất chậm chạp. Tình trạng thiết bị giám sát hành trình tàu cá mất kết nối chưa rõ nguyên nhân(như mất tín hiệu vệ tinh) vẫn thường xuyên xảy ra, việc mất kết nối không rõ nguyên nhân gây rất nhiều khó khăn cho công tác xử lý.
Chi phí chuyến biển lớn, kinh tế gặp nhiều khó khăn nên các chủ phương tiện không đủ tài chính để tái sản xuất
Ý thức và việc chấp hành các quy định về quản lý khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản của nhóm tàu cá khai thác ven bờ vẫn còn hạn chế; một số chủ phương tiện bán tàu ra khỏi khỏi địa phương, nhưng không báo cáo, không liên hệ được và không biết được địa chỉ liên lạc với chủ tàu mới,... dẫn đến khó khăn trong công tác vận động, tuyên truyền hướng dẫn cho các chủ tàu thực hiện đúng theo quy định về đăng kiểm, đăng ký và cấp giấy phép khai thác thủy sản, xoá đăng ký theo quy định...;
Công tác xử lý, xử phạt của địa phương đôi lúc còn chưa quyết liệt. Một số chủ tàu, thuyền trưởng dù đã được tuyên truyền về chống khai thác IUU nhưng chưa chấp hành đầy đủ các quy định như: khai báo xuất nhập cảng, ghi và nộp nhật ký khai thác, một số giấy tờ hết hạn, còn thiếu, tàu cá hoạt động sai nghề chưa tiến triển đáng kể.
Ông Trần Văn Sơn, Chủ tịch UBND phường Hải Bình cho biết: Để tháo gỡ những khó khăn còn tồn tại, địa phương cũng đề nghị cấp có thẩm quyền tiếp tục hỗ trợ cước thuê bao GSHT cho các chủ tàu cá các năm tiếp theo và sớm triển khai hỗ trợ phí thuê bao năm 2024; khẩn trương khắc phục những tồn tại trong quá trình lắp đặt, vận hành thiết bị giám sát hành trình, lỗi do tín hiệu vệ tinh... Phối hợp với các đơn vị liên quan để xác định nguyên nhân mất kết nối trên biển hàng ngày và có trách nhiệm hỗ trợ ngư dân kịp thời trong việc khắc phục sự cố của thiết bị do đơn vị mình cung cấp.
Hoàng Anh