Sự lớn mạnh và lan toả của Diễn đàn này đã giúp uy tín ngày càng được khẳng định hơn, trở thành sự kiện thường niên có ý nghĩa chiến lược, kết nối tri thức, thúc đẩy đối thoại chính sách, hợp tác đầu tư và chuyển giao công nghệ Việt Nam - Hoa Kỳ.

Quang cảnh buổi Toạ đàm

Tiếp nối thành công đó, chiều ngày 03/6, tại TP. Hồ Chí Minh, Viện Sáng kiến Việt Nam, Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN và Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp tổ chức Tọa đàm về “Cập nhật xu thế thương mại và công nghệ số toàn cầu”, với sự tham dự của hơn 150 doanh nghiệp…

Tọa đàm là dịp để các chuyên gia, diễn giả hàng đầu trong lĩnh vực hoạch định chính sách, các nhà kinh tế và cộng đồng doanh nghiệp cùng trao đổi, cập nhật những xu hướng kinh tế - công nghệ đang được định hình lại thương mại toàn cầu.

Nhân sự kiện này, sự kỳ vọng lớn dành cho doanh nghiệp Việt Nam có một bức tranh toàn diện về môi trường kinh doanh hiện đại, theo xu thế toàn cầu. Từ đó xác lập các định hướng chiến lược phù hợp nhằm nâng cao năng lực nội tại, mở rộng hợp tác quốc tế và thích ứng hiệu quả với chuyển đổi số trong kỷ nguyên kinh tế số.

Phát biểu khai mạc, bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc ITPC khẳng định, trong bối cảnh kinh tế thế giới đang trải qua nhiều biến động, đặc biệt dưới tác động từ các chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ, căng thẳng trong chuỗi cung ứng toàn cầu và xu hướng gia tăng chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải thích ứng nhanh và tái định vị chiến lược phát triển.

Bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc ITPC phát biểu tại Toạ đàm

Thực tế cho thấy, Hoa Kỳ vẫn duy trì vị thế là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với giá trị thặng dư thương mại liên tục tăng từ khoảng 63,4 tỷ USD vào năm 2020 lên gần 106 tỷ USD vào năm 2024. Mặt khác, cùng với nhiều quốc gia, Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ bị áp thuế đối ứng từ phía Hoa Kỳ.

Trước tình hình này, Chính phủ Việt Nam đang tập trung chuẩn bị cho việc đàm phán với Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Việt Nam kiên quyết bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của quốc gia, đảm bảo không làm ảnh hưởng đến các thỏa thuận quốc tế đã tham gia. Nên các giải pháp trọng tâm bao gồm việc khai thác hiệu quả thị trường trong nước, tăng cường kiểm tra giám sát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ triển khai các dự án đầu tư và khẩn trương ký kết, triển khai các hợp đồng mua bán hàng hóa với phía Hoa Kỳ.

Những thách thức hiện tại cũng chính là cơ hội để Việt Nam đánh giá lại năng lực nội tại, củng cố nền tảng và làm mới tư duy, nhằm đủ sức vượt qua khó khăn và phát triển bền vững trong tương lai. Chính quyền TP. Hồ Chí Minh và các doanh nghiệp đã và đang triển khai nhiều hoạt động nhằm đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng; nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của hàng hóa, dịch vụ, sẵn sàng thích nghi với diễn biến tình hình kinh tế thế giới. Đặc biệt, trong đó Việt Nam đang tích cực tận dụng cơ hội từ 17 Hiệp định thương mại tự do đã ký kết với hơn 60 nền kinh tế trên thế giới.

Phân tích chuyên sâu về chính sách thuế quan của Hoa Kỳ và tác động đối với thương mại quốc tế, đặc biệt là Việt Nam, TS. Trần Ngọc Anh, Giáo sư Đại học Indiana (Hoa Kỳ) và Chủ tịch Vietnam Initiative cho rằng, chính sách thuế quan của Hoa Kỳ đã có những biến động đáng kể trong lịch sử và hiện có xu hướng tăng trở lại. Đáng chú ý, các biểu đồ cho thấy mức thuế quan của Hoa Kỳ áp dụng đối với hàng hóa từ Trung Quốc đã tăng vọt và duy trì ở mức cao kể từ khoảng năm 2018 - 2019 trở về sau. Trong khi đó, mức thuế áp dụng cho hàng hóa Việt Nam nhìn chung đang trên đà giảm trong giai đoạn 2016 - 2024.

TS. Trần Ngọc Anh khẳng định doanh nghiệp Việt Nam có những lợi thế nhất định để thu hút đầu tư và mở rộng thị trường

TS. Trần Ngọc Anh cho rằng, trong bối cảnh này, Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các hoạt động sản xuất và xuất khẩu. Cụ thể, nhập khẩu của Hoa Kỳ từ Việt Nam trong một số ngành hàng đã có sự tăng trưởng ấn tượng. Ông diễn giải, trong ngành đồ gỗ, nhập khẩu của Hoa Kỳ từ Việt Nam đã tăng đáng kể và thậm chí tiến sát với lượng nhập của Trung Quốc trong những năm gần đây. Tương tự, ngành may mặc của Việt Nam cũng duy trì được sự ổn định trong xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ. Ngay cả trong lĩnh vực bán dẫn từ năm 2020 trở đi, dù Việt Nam có thị phần lớn hơn, nhưng mức thuế quan áp dụng cho các sản phẩm từ Việt Nam cũng ở mức rất thấp so với Trung Quốc… Những số liệu này thể hiện, mặc dù môi trường thương mại quốc tế đang có nhiều biến động, nhưng Việt Nam vẫn có những lợi thế nhất định để thu hút đầu tư và mở rộng thị trường xuất khẩu sang Hoa Kỳ.

Bà Dương Hồng Loan, Viện trưởng Viện Sáng kiến Việt Nam nhấn mạnh, con người là yếu tố trọng tâm trong mọi công cuộc cải cách, đặc biệt là chuyển đổi số. Thực trạng tại các doanh nghiệp Việt Nam cho thấy một thách thức lớn khi 44% lao động không thành thạo các kỹ năng số, dù là ở mức cơ bản đến mức thấp và 37% lao động chỉ thành thạo ở mức thấp. Đáng chú ý, 43% người lao động không có bất cứ kỹ năng số nâng cao nào.

Điều này dẫn đến tình trạng thiếu hụt trầm trọng nhân lực công nghệ thông tin trong đội ngũ của doanh nghiệp. Hiện, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ chiếm 27,6% vào năm 2023. Hơn 60% doanh nghiệp vẫn đang gặp khó khăn trong chuyển đổi số. Các doanh nghiệp đang đối mặt với sự thiếu hụt lớn về kỹ năng liên quan đến dữ liệu, bảo mật và tự động hoá.

Để giải quyết vấn đề này, bà Dương Hồng Loan đề xuất một giải pháp chiến lược nâng cao năng lực số, bao gồm bốn điểm chính: xây dựng khung năng lực số; thiết kế lộ trình học tập theo nhóm nhân sự; xây dựng văn hoá học tập trong doanh nghiệp và đào tạo chuyên sâu các kỹ năng công nghệ. Đồng thời, bà Loan đưa ra một dẫn chứng về nỗ lực hợp tác trong đào tạo là sự phối hợp giữa TP. Hồ Chí Minh, trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV) và các tập đoàn công nghệ… Sự hợp tác này nhằm mục tiêu đào tạo kỹ năng công nghệ cho người lao động, hỗ trợ chuyển đổi việc làm, nâng cao năng lực số chuyên sâu và mở rộng cơ hội nghề nghiệp chất lượng cao.

Bà Dương Hồng Loan đề xuất giải pháp chiến lược để nâng cao năng lực số

Tọa đàm “Cập nhật xu thế thương mại và công nghệ số toàn cầu” cũng là một hoạt động chuyên đề quan trọng, nằm trong chuỗi sự kiện hướng đến Diễn đàn Mùa thu tại Hoa Kỳ 2025 (Vietnam - US Fall Forum, VUFF 2025) - một sự kiện thường niên quy mô lớn do UBND TP. Hồ Chí Minh chủ trì, phối hợp với các đối tác chiến lược trong và ngoài nước.

Đặc biệt, VUFF 2025 đánh dấu lần đầu tiên hợp tác chiến lược với Diễn đàn Kinh tế Greenwich (Greenwich Economic Forum - GEF) - một Diễn đàn kinh tế uy tín, với hơn 8 năm kinh nghiệm tổ chức tại Hoa Kỳ, châu Âu, Hong Kong, quy tụ hơn 300 CEO, nhà đầu tư và lãnh đạo các tập đoàn tài chính - công nghệ hàng đầu của Hoa Kỳ. Đây còn là cơ hội đặc biệt để các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận trực tiếp mạng lưới các nhà hoạch định chính sách, thu hút sự quan tâm và vốn đầu tư từ khu vực tư nhân Hoa Kỳ, đồng thời thúc đẩy các mối quan hệ hợp tác thương mại song phương.

VUFF 2025 dự kiến được tổ chức từ ngày 6 - 12/10 năm nay, tại 4 thành phố trọng điểm của Hoa Kỳ gồm New York, Connecticut, Washington D.C., và Thung lũng Silicon tại California. Sự kiện góp phần tăng cường kết nối chiến lược, thu hút đầu tư và khẳng định vai trò tiên phong của doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu và kinh tế số.

Thiên Minh