Qua đó, có thể thấy những nỗ lực dự báo, cảnh báo sớm và chủ động hành động vì khí hậu là vấn đề toàn cầu nhằm tăng cường khả năng phục hồi và ứng phó rủi ro thiên tai, đẩy mạnh giảm phát thải khí nhà kính góp phần giải quyết khủng hoảng khí hậu; đồng thời tiếp tục tăng cường năng lực, nhận thức của đội ngũ cán bộ các cấp, tuyên truyền nâng cao hiểu biết cho cộng đồng nhằm chủ động các biện pháp phòng ngừa, ứng phó, giảm nhẹ rủi ro thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Ngày Khí tượng thế giới 23/3/2024 được Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) phát động với chủ đề là “At the frontline of climate action”

Giáo sư Celeste Saulo Tổng thư ký Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) cho biết, đây là lần đầu tiên tôi tham gia kỷ niệm Ngày Khí tượng Thế giới trên cương vị là Tổng Thư ký WMO. Các Cơ quan KTTV quốc gia thành viên của WMO đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến ứng phó với BĐKH. Thực vậy, Cộng đồng WMO luôn nỗ lực cung cấp các công cụ và kiến thức để giảm nhẹ, thích ứng với BĐKH. Bởi vậy, chủ đề của Ngày Khí tượng Thế giới năm nay là “KTTV tiên phong ứng phó BĐKH”. Ứng phó BĐKH có ý nghĩa khác nhau đối với từng cá nhân. Nhưng tất cả chúng ta đều công nhận rằng đây là nhiệm vụ cấp bách và cần thiết. Chúng ta hãy cùng nhau chung tay ứng phó với BĐKH. Cộng đồng KTTV có nhiệm vụ thu thập, chia sẻ, phân tích dữ liệu về thời tiết, nước, môi trường và giúp chúng ta hiểu được những gì đã và đang xảy ra với khí hậu hiện nay. Chúng ta không thể quản lý những gì mà chúng ta không đo lường được, đây là tôn chỉ của WMO từ khi được thành lập. Chúng ta tự hào với lịch sử hơn 150 năm về chia sẻ dữ liệu và các kinh nghiệm thực tiễn tốt nhất. Đây cũng chính là sức mạnh của chúng ta. Chúng ta đã và đang tiếp tục phát huy vai trò đó trong cung cấp thông tin nhằm hỗ trợ các hoạt động giảm nhẹ BĐKH. Trên cơ sở đó, WMO đã khởi xướng Chương trình Giám sát Khí nhà kính Toàn cầu nhằm tạo ra nhiều hơn các giải pháp hỗ trợ việc ra quyết định và giảm nhẹ BĐKH.

Tuy nhiên, chỉ giảm nhẹ BĐKH thôi là chưa đủ, thích ứng với BĐKH là điều bắt buộc; đối với nhiều người, đây là vấn đề sống còn. Ưu tiên hàng đầu của các Cơ quan KTTV trên toàn thế giới là cải thiện hệ thống cảnh báo sớm. Đây là vấn đề then chốt trong công tác thích ứng, giảm nhẹ rủi ro thiên tai. Đến nay, nhiều quốc gia vẫn chưa có đủ khả năng để cung cấp những thông tin cảnh báo sớm nhằm bảo vệ người dân. Đây là lý do tại sao chúng ta đang cùng cộng đồng Thế giới triển khai sáng kiến “Cảnh báo sớm dành cho tất cả” nhằm đạt mục tiêu đến cuối năm 2027, tất cả người dân trên Trái đất đều có thể tiếp cận với thông tin dự báo, cảnh báo sớm một cách chính xác, kịp thời nhằm giảm thiểu thiệt hại về sinh mạng do thiên tai gây ra. Khí hậu và thời tiết ảnh hưởng đến hầu hết các lĩnh vực, điển hình như hệ thống năng lượng tái tạo gió, mặt trời, thủy điện; sản xuất nông nghiệp; thủy sản; giao thông; y tế. Thông tin thời tiết và khí hậu hỗ trợ phát triển kinh tế. Chúng ta cần phải nỗ lực hơn nữa để đưa các ứng dụng khoa học vào trong dịch vụ khí hậu và làm cho các dịch vụ khí hậu này dễ sử dụng, dễ tiếp cận hơn đối với mọi người.

Các Cơ quan KTTV quốc gia là nhân vật chính trong Ngày Khí tượng Thế giới. Các Cơ quan này đóng vai trò sống còn trong công tác giảm nhẹ rủi ro thiên tai, ứng phó BĐKH và phát triển bền vững. Chúng ta phải đảm bảo rằng những kiến thức, kinh nghiệm của các Cơ quan KTTV quốc gia được đưa vào trong các chính sách cấp cao về ứng phó biển đổi khí hậu. Với tư cách là Tổng thư ký WMO, tôi cam kết chung tay với các Cơ quan KTTV quốc gia để đảm bảo rằng chuỗi giá trị này mang lại tác động ở mọi cấp quốc gia, khu vực và toàn cầu nhằm hỗ trợ phát triển bền vững và toàn diện.

Đối mặt với những thách thức chưa từng có về môi trường và BĐKH, chúng ta không thể chỉ đơn thuần đứng ngoài quan sát, thay vào đó, chúng ta cần phải là những người tham gia vào thay đổi cục diện của vấn đề này. Chúng ta, những nhà khoa học và những người bảo vệ hành tinh này đóng vai trò quan trọng hơn bao giờ hết.

Cuộc sống của các thế hệ tương lai phụ thuộc vào hành động của chúng ta. Những nỗ lực của chúng ta ngày hôm nay sẽ đảm bảo cho một thế giới an toàn và lành mạnh hơn, nơi mà trẻ em sẽ được phát triển hài hòa hơn với thiên nhiên. Chúng ta cùng nhau tiên phong ứng phó biển đổi khí hậu, tận dụng các kiến thức nhằm kiến tạo tương lai và vì một thế giới tốt đẹp hơn.

Để hưởng ứng ngày Khí tượng Thế giới, Tổng cục KTTV chỉ đạo và tổ chức thực hiện các hoạt động thiết thực, hiệu quả, phù hợp với chủ đề. Triển khai phổ biến rộng rãi đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của đơn vị các nội dung về Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới, Chiến dịch Giờ trái đất năm 2024. Tiếp tục thực hiện định hướng tăng cường năng lực, hiện đại hóa hệ thống quan trắc, dự báo; ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo, vận hành hiệu quả hệ thống dự báo, cảnh báo sớm, thực hiện dự báo tác động góp phần giảm nhẹ rủi ro thiên tai, phục vụ phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tham gia Lễ phát động quốc gia Hưởng ứng Ngày Nước thế giới, Ngày Khí tượng thế giới, Chiến dịch Giờ trái đất năm 2024 do Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến; tham gia Hội nghị, Hội thảo khoa học do Tổng cục KTTV tổ chức; hưởng ứng và thực hiện hoạt động “Tắt đèn và tắt các thiết bị điện không cần thiết” từ 20h30 đến 21h30 ngày 30/3/2024 (Thứ Bảy); duy trì thường xuyên, liên tục thói quen sử dụng năng lượng hiệu quả, tiết kiệm gắn với bảo tồn tài nguyên năng lượng từ sản xuất công nghiệp, thương mại dịch vụ, giao thông vận tải, sản xuất nông ngư nghiệp cho đến tiêu thụ tại hộ gia đình nhằm cân bằng giảm phát thải khí nhà kính và hướng tới mục tiêu chuyển đổi tối đa sang năng lượng tái tạo. Phát hiện, biểu dương, động viên và khen thưởng kịp thời các tổ chức, cá nhân có nhiều thành tích xuất sắc trong việc áp dụng các sáng kiến, giải pháp công 3 nghệ để quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường, dự báo, cảnh báo KTTV chủ động thích ứng với BĐKH. Tích cực phối hợp với các cơ quan báo chí, truyền thông tuyên truyền các nội dung về BĐKH, dự báo, cảnh báo KTTV, hải văn phục vụ phòng chống thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội; tạo điều kiện cho phóng viên các cơ quan báo chí đến liên hệ, thực hiện viết tin bài tuyên truyền về ngành KTTV.

Phương Đông