Mô hình tưới tiết kiệm nước kết hợp bón phân qua hệ thống tưới nước đang được nhân rộng trên địa bàn Đắk Nông.

Biến đổi khí hậu đang tác động rất lớn đến sản xuất nông nghiệp tại tỉnh Đắk Nông. Hiện tượng El Nino gây hạn hán kéo dài đã làm lượng mưa, mực nước trên các sông, suối, nước ngầm suy giảm, dẫn đến thiếu nước tưới, làm giảm năng suất cây trồng. Để ứng phó tình trạng này, Đắk Nông đã chủ động nhiều giải pháp, với các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng phó biến đổi khí hậu hiệu quả.

Cải tiến kỹ thuật canh tác là giải pháp quan trọng để nông dân Đắk Nông đối phó hiệu quả ảnh hưởng biến đổi khí hậu.

Chủ động bằng giải pháp canh tác

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Nông, những năm gần đây, sản xuất trồng trọt, chăn nuôi tại địa phương chịu tổn thất nặng nề do sự biến đổi khí hậu gây ra. Chỉ tính trong năm 2024, nắng hạn kéo dài khiến nhiều ao hồ, khe, suối,... cạn kiệt nước, dẫn đến nhiều diện tích cây trồng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trong đó, có hơn 12.239 ha cây trồng các loại bị thiếu nước tưới gây giảm năng suất, thiệt hại ước tính khoảng 430,5 tỷ đồng...

Trước thực tế này, Đắk Nông xây dựng nhiều mô hình canh tác tích cực ứng phó biến đổi khí hậu. Tỉnh khuyến khích áp dụng các biện pháp tưới nước tiên tiến, tiết kiệm; áp dụng mô hình trồng xen canh, trồng cây che bóng; canh tác hữu cơ, canh tác đa tầng, ứng dụng công nghệ cao... bước đầu mang lại kết quả tích cực.

Với hơn 2 ha đất sản xuất, ông Lê Đăng Thế, xã Quảng Tân, huyện Tuy Đức đã lựa chọn mô hình đa canh với cây cà-phê, hồ tiêu và cây ăn trái. Do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan dẫn đến nắng nóng diễn ra gay gắt, kéo dài khiến cây trồng của gia đình ông luôn có nguy cơ thiếu nước tưới mỗi khi mùa khô đến. Vì vậy, năng suất, chất lượng tăng, giảm phụ thuộc theo thời tiết mỗi năm.

Đến năm 2020, ông Thế được hỗ trợ 50 triệu đồng từ nguồn kinh phí phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng biến đổi khí hậu để xây hồ chứa nước, khoan giếng và lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm nước trên diện tích 1 ha cà-phê.

Ông Thế cho biết, từ khi lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm nước thì nguồn nước ổn định, cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt.

Tưới tiết kiệm vừa hạn chế việc sử dụng lượng nước lớn vừa tăng giá trị sản xuất.

Ngoài ra, tưới tiết kiệm nước còn chủ động được nguồn nước tưới cho cây trồng đúng thời điểm, không phụ thuộc vào thời tiết nên chủ động kiểm soát được chu kỳ sinh trưởng và phát triển của cây. Đây là biện pháp phù hợp phát triển sản xuất bền vững trong điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay.

Tại xã Tân Thành, huyện Krông Nô có 12 hộ dân được hỗ trợ mô hình công nghệ tưới nước phun mưa tại gốc thích ứng biến đổi khí hậu trên diện tích 12 ha cà-phê. Những hộ được hỗ trợ là người dân đang canh tác cà-phê giai đoạn kinh doanh tại địa phương.

Với kinh phí hơn 1,7 tỷ đồng (500 triệu đồng ngân sách và hơn 1,2 tỷ đồng đối ứng của người dân), dự án được thực hiện trong năm 2024-2025. Ngành chức năng hỗ trợ máy móc, vật tư, trang thiết bị để lắp đặt hệ thống thông minh bón phân thông qua hệ thống nước tưới.

Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Krông Nô Doãn Gia Lộc cho biết, trước tình hình hạn hán diễn biến phức tạp, ngành chức năng địa phương khuyến cáo người dân chuyển đổi giống cây trồng, không gieo trồng ở những nơi có nguy cơ thiếu nước, sử dụng nước tiết kiệm.

Về phần mình, người dân đã chủ động ứng dụng nhiều giải pháp khoa học- công nghệ trong canh tác thích ứng biến đổi khí hậu. Việc Nhà nước tiếp sức hỗ trợ thực hiện các mô hình sẽ góp phần thay đổi nhận thức của người dân. Khi nhận thức và kỹ thuật được nâng cao, họ sẽ chủ động sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu, phát triển sản xuất bền vững.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Nông Ngô Xuân Đông cho biết, sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đang là xu hướng tất yếu của nền nông nghiệp hiện đại. Đây là giải pháp toàn diện giúp nông nghiệp phát triển bền vững, hiệu quả, thích ứng biến đổi khí hậu và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước và quốc tế.

Tại Đắk Nông, sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đang từng bước được các tổ chức, cá nhân đầu tư mở rộng. Toàn tỉnh hiện có khoảng 100.000 ha ứng dụng một phần công nghệ cao với tổng sản lượng hằng năm ước đạt hơn 420.000 tấn; trong đó, diện tích sản xuất được chứng nhận theo các tiêu chuẩn chất lượng hơn 35.000 ha.

Việc sử dụng các giống cây trồng mới năng suất cao, chất lượng, kháng sâu bệnh, chịu hạn tốt vào sản xuất đã góp phần thay đổi cơ cấu cây trồng, thích ứng biến đổi khí hậu, nâng cao giá trị nông sản của tỉnh.

Quyết liệt từ cơ chế, chính sách

Với tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai tại Đắk Nông ngày càng diễn biến phức tạp, bất thường. Hạn hán, mưa lớn, lũ, ngập lụt, sạt lở đất, dông lốc, mưa, bão đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống sinh hoạt của người dân...

Để chủ động ứng phó, ngành nông nghiệp và môi trường đã chủ động tham mưu Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành thích ứng biến đổi khí hậu, tập trung khuyến khích nông dân chủ động áp dụng các biện pháp canh tác phù hợp như sử dụng giống có khả năng chống chịu, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tưới tiết kiệm nước,... nhằm mang lại hiệu quả kinh tế cao, phát triển bền vững.

Xây dựng các kế hoạch, phương án, giải pháp đồng bộ, chủ động ứng phó, bảo vệ sản xuất trước các nguy cơ về dịch bệnh, thiên tai, ô nhiễm môi trường; khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp xanh, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, thân thiện với môi trường, nông nghiệp thông minh; áp dụng các biện pháp giảm phát thải nhà kính thông qua quản lý và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn tài nguyên đầu vào.

Thúc đẩy phát triển kinh tế rừng bền vững, nâng cao tỷ lệ che phủ rừng thông qua trồng rừng kinh tế, trồng cây đa mục đích, cây phân tán, dược liệu dưới tán rừng, du lịch sinh thái.

Để thích ứng biến đổi khí hậu và chủ động sản xuất, thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục tham mưu tỉnh Đắk Nông chỉ đạo các thành viên Ban Chỉ đạo ứng phó biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 tỉnh Đắk Nông tập trung tuyên truyền, khuyến khích cộng đồng doanh nghiệp đầu tư các dự án thân thiện với môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, ứng phó biến đổi khí hậu.

Các doanh nghiệp cần đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong sản xuất nông nghiệp; bố trí khảo nghiệm, nghiên cứu giống mới, khuyến khích nông dân sử dụng các giống cây trồng, vật nuôi có khả năng chống chịu tốt hơn với hạn hán, ngập úng, nhiệt độ cao.

Đồng thời, nông dân cần áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến, thích ứng, đối phó hạn hán; kỹ thuật canh tác trên đất dốc, bảo vệ đất chống xói mòn; cải tạo đất phèn, đất bạc màu, tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ để cải tạo đất; áp dụng quản lý dịch hại tổng hợp (IPM).

Các cơ quan chức năng cần xây dựng hệ thống thông tin, cảnh báo sớm để cung cấp kịp thời thông tin dự báo thời tiết, tình hình sâu bệnh, hạn hán cho nông dân để chủ động phòng tránh và điều chỉnh sản xuất phù hợp điều kiện biến đổi khí hậu.

Theo nhandan.vn