Ảnh minh họa

Thực trạng thu thập, quản lý, khai thác thông tin, dữ liệu môi trường

Theo quy định tại Điều 142 của Luật BVMT năm 2014, Bộ Công an (BCA) xác định rõ nhiệm vụ trong công tác BVMT gồm: Thực hiện QLNN về BVMT theo quy định của pháp luật, nhiệm vụ này được hiện được giao cho Cục Y tế chịu trách nhiệm tham mưu cho lãnh đạo BCA tổ chức triển khai. Thực hiện công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, vi phạm pháp luật về môi trường và bảo đảm an ninh trật tự trong lĩnh vực môi trường, nhiệm vụ này được giao cho Cục Cảnh sát môi trường chịu trách nhiệm tham mưu cho Lãnh đạo BCA tổ chức triển khai thực hiện.

Phòng Quản lý Môi trường (QLMT) thuộc Cục Y tế - BCA hiện là cơ quan đầu mối hướng dẫn Công an các đơn vị, địa phương triển khai các hoạt động BVMT trong CAND, với các nhiệm vụ trọng tâm thuộc lĩnh vực QLNN về BVMT, bao gồm: Tổ chức xây dựng và ban hành các văn bản QPPL về QLMT trong CAND; kiểm tra công tác BVMT tại Công an các đơn vị, địa phương; thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá môi trường chiến lược, báo cáo đánh giá tác động môi trường, kế hoạch BVMT đối với các dự án đầu tư trong CAND; tập huấn, giáo dục, tuyên truyền giúp nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ chiến sĩ CAND trong BVMT, sử dụng bền vững tài nguyên và ứng phó với BĐKH,...

 Thực tế hiện nay, các hoạt động thu nhận, quản lý lưu trữ, bảo quản và cung cấp các dữ liệu môi trường (DLMT) từ cấp trung ương đến các đơn vị cơ sở của BCA được thực hiện theo phương pháp thủ công dưới dạng hồ sơ, tài liệu giấy và được lưu trữ tại Phòng QLMT - Cục Y tế - cơ quan QLNN về BVMT của BCA. Nguồn cung cấp DLMT được tập hợp từ kết quả triển khai các mặt công tác, các hoạt động QLNN về BVMT trong CAND và từ báo cáo, đề xuất của công an các đơn vị, địa phương.

Qua gần 20 năm hình thành và phát triển của đơn vị Phòng QLMT, khối lượng các hồ sơ về môi trường phát sinh trong các hoạt động quản lý là rất lớn, hiện thời chủ yếu là văn bản dạng giấy, được lưu trữ thủ công, gây khó khăn trong việc lưu trữ và mất nhiều thời gian trong tìm kiếm, trích lục thông tin phục vụ công tác nghiệp vụ, chưa đáp ứng kịp thời các yêu cầu tổng hợp, báo cáo tình hình, thông tin môi trường theo yêu cầu của các cấp lãnh đạo, nhiều trường hợp thông tin cung cấp chưa đủ, thiếu so với thông tin đã được lưu trữ. Ngoài ra, việc lưu trữ thủ công cũng dẫn đến mất mát, thất thoát, hư hỏng tài liệu, gây khó khăn trong công tác quản lý, tổng hợp DLMT cũng như xây dựng CSDL môi trường.

Trước thực trạng trên, để đảm bảo yêu cầu hoạt động có hiệu quả trong công tác lưu trữ, quản lý, tra cứu DLMT trong CAND, năm 2018, Phòng QLMT đã tham mưu cho lãnh đạo các cấp tổ chức triển khai nhiệm vụ “Xây dựng hệ thống phần mềm quản lý, khai thác dữ liệu phục vụ công tác QLNN BVMT trong Công an nhân dân”.

Hệ thống thông tin môi trường được xây dựng trên nền công nghệ mới nhất hiện nay, hoạt động trên môi trường mạng máy tính và tất cả các hệ điều hành, có cơ chế bảo mật, xác thực và phân quyền truy cập người sử dụng, có khả năng kiểm tra sự trùng lặp dữ liệu và dễ dàng mở rộng, nâng cấp khi có yêu cầu. Đầu tư trang bị thiết bị phần cứng và mua bản quyền phần mềm đồng bộ, đảm bảo hiệu quả khai thác, sử dụng.

Hệ thống được triển khai trong mạng máy tính nội bộ (mạng LAN) của Phòng Quản lý môi trường. Các máy tính của người sử dụng truy xuất đến hệ thống là các máy tính thuộc mạng LAN hoặc các máy tính nằm trong hệ thống mạng máy tính diện rộng dùng riêng ngành Công an, không sử dụng cho các máy tính có kết nối mạng Internet để đảm bảo yêu cầu bảo mật.

Phương án thiết kế phần mềm: Hệ thống được Cục Công nghệ thông tin - BCA lên phương án, thực hiện xây dựng và cài đặt. Hệ thống phần mềm quản lý, khai thác dữ liệu phục vụ công tác QLNN về BVMT trong CAND được xây dựng để hoạt động trên môi trường Web, được cài đặt tại máy chủ, người dùng sử dụng phần mềm bằng cách truy cập bằng trình duyệt từ máy trạm đến máy chủ, không cần cài đặt phần mềm trên máy trạm để sử dụng hệ thống.

Đến thời điểm hiện tại, sau hơn 1 năm đi vào hoạt động, hệ thống đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu về quản lý, lưu trữ dữ liệu, tuy nhiên, do CSDL của hệ thống vẫn đang trong quá trình tạo lập, chuyển đổi các hồ sơ cũ hiện đang lưu trữ từ dạng giấy sang dạng văn bản điện tử (hiện mới thực hiện cập nhật thông tin và số hóa khoảng 50.000 trang tài liệu của một số năm gần đây) nên thực tế vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu về xử lý, trích xuất thông tin phục vụ công tác quản lý. Ngoài ra, hiện phạm vi hoạt động của hệ thống trước mắt chỉ ứng dụng trong mạng nội bộ của cơ quan quản lý, chưa thực hiện kết nối tới cấp cơ sở, địa phương cũng như kết nối tới hệ thống CSDL về môi trường của Bộ TN&MT nên vẫn chưa đáp ứng yêu cầu về chia sẻ thông tin, DLMT nói chung. Nguyên nhân là do BCA với đặc thù là lực lượng vũ trang, quản lý nhiều đối tượng cơ sở có tính chất bảo mật về an ninh, quốc phòng, do đó, nhiều nội dung quản lý về DLMT được lưu trữ dưới dạng tài liệu mật, không thực hiện công bố Danh mục DLMT trên website và các phương tiện thông tin đại chúng khác. Chính vì vậy, thực tế, trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện các nội dung liên quan tới công tác QLNN về BVMT, BCA chỉ thực hiện báo cáo chi tiết, cụ thể theo từng lĩnh vực công tác theo yêu cầu của Bộ TN&MT theo đường văn bản hành chính.

Đồng thời, BCA chưa có cơ chế, quy định cụ thể về giao nộp, thu nhận, lưu trữ, bảo quản và cung cấp, chia sẻ DLMT trong CAND, vì vậy, thiếu căn cứ để tổ chức thực hiện. Việc triển khai các nội dung công tác liên quan tới lĩnh vực thu nhận, lưu trữ, bảo quản và cung cấp DLMT do BCA quản lý thực hiện theo quy định chung của Nhà nước gồm Luật Lưu trữ số 01/2011/ QH13 ngày 11/11/2011 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, các Thông tư hướng dẫn Bộ TN&MT,... và theo các quy định chung về lưu trữ, quản lý hồ sơ tài liệu của BCA.

Hệ thống cơ sở dữ liệu về bảo vệ môi trường trong Công an nhân dân

Về ưu điểm: Đã xây dựng được phần mềm quản lý, lưu trữ, khai thác dữ liệu phục vụ công tác QLNN về môi trường, đảm bảo tuân thủ theo các quy định chung và phù hợp với đặc thù của lực lượng công an. Bước đầu đã thực hiện việc số hóa dữ liệu, quản lý thông tin, dữ liệu theo hệ thống và theo lĩnh vực quản lý.

Về nhược điểm: Hệ thống CSDL hiện chỉ hoạt động trong nội bộ cơ quan quản lý, chưa thực hiện kết nối tới cơ sở, địa phương. Hệ thống được xây dựng trên cơ sở nhu cầu, quy mô thực tế công tác QLNN về BVMT trong CAND, do đó, sẽ chưa đảm bảo khả năng tương thích cũng như đáp ứng các yêu cầu về nội dung (tên bảng/lớp đối tượng, cách đặt tên trường thuộc tính, mẫu trình bày, các yêu cầu, đối tượng, ràng buộc giữa các đối tượng,…), quy mô số liệu và yêu cầu về kỹ thuật (công nghệ áp dụng, ngôn ngữ lập trình, hệ quản trị,…) khi tiến hành mở rộng, kết nối tới hệ thống CSDL môi trường quốc gia. Hạ tầng kỹ thuật, thiết bị chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế. Chưa có các cơ chế, quy định kết nối, chia sẻ thông tin với địa phương cũng như bộ, ngành liên quan. Việc tạo lập nền CSDL giai đoạn trước gặp nhiều khó khăn do hồ sơ, tài liệu bị phân tán, nhiều hồ sơ hư hỏng, thất lạc. Việc duy trì, cập nhật CSDL hàng năm gặp nhiều khó khăn về phương thức triển khai cũng như kinh phí. Hệ thống CSDL hiện chưa tích hợp bản đồ để đảm bảo thuận tiện cho công tác quản lý theo vùng, địa phương, chưa tích hợp tính năng quản lý, kết xuất thông tin theo từng lĩnh vực. Thiếu cán bộ được đào tạo về công nghệ thông tin để thực hiện chuyên trách quản trị hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng mạng cũng như an ninh mạng.

Kiến nghị và đề xuất

Trên cơ sở các nội dung trên, để đảm bảo cho công tác thu thập, quản lý, khai thác và kết nối, chia sẻ thông tin, DLMT của BCA với hệ thống CSDL môi trường quốc gia cũng như đáp ứng yêu cầu về kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu theo khung theo khung kiến trúc Chính phủ điện tử,

Phòng QLMT có một số ý kiến đề xuất với Bộ TN&MT, Cục Công nghệ thông tin và dữ liệu TN&MT như sau:

Đề nghị Cục Công nghệ thông tin và dữ liệu TN&MT quan tâm phối hợp, hướng dẫn về mặt kỹ thuật cho BCA trong việc xây dựng, nâng cấp, mở rộng hệ thống phần mềm cũng như tạo lập, quản lý và chia sẻ thông tin, DLMT đảm bảo tính đồng bộ, tương thích, đáp ứng các yêu cầu về nội dung cũng như kết nối với CSDL môi trường quốc gia, phù hợp với đặc thù của lực lượng công an, phục vụ tốt cho công tác QLMT.

Đề nghị quan tâm, bố trí kinh phí triển khai xây dựng, nâng cấp hệ thống phần mềm, đầu tư cơ sở hạ tầng, kỹ thuật phục vụ việc quản lý, duy trì hoạt động, kết nối CSDL môi trường của BCA.

Tăng cường tổ chức các lớp đào tạo chuyên sâu về xây dựng, quản lý, vận hành các hệ thống CSDL môi trường.

KIỀU CAO THẮNG

           Bộ Công an