Hơn 3 thập kỷ qua, TP. Hồ Chí Minh là địa phương đầu tiên trên cả nước tuyên chiến với “giặc nghèo” (tính từ năm 1992), bằng cách thực hiện các chương trình “xóa đói giảm nghèo”, đến mục tiêu “giảm nghèo bền vững”, kiên định xây dựng một đô thị nhân văn, phát triển toàn diện… Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo của Thành phố đã giảm rõ rệt, chuẩn nghèo của Thành phố cũng đã cao gấp 3 lần chuẩn nghèo quốc gia, trở thành điểm sáng trong phong trào giảm nghèo của cả nước.

Các Chính sách hỗ trợ giảm nghèo bền vững TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 2021 - 2025

Nếu trước đây, cả nước có hơn 2,6 triệu hộ nghèo và cận nghèo, thì đến thời điểm hiện tại, giảm còn khoảng 1,25 triệu hộ, tương đương giảm 52,49%... Theo thống kê cho thấy, tính đến hết Quý I/2025 tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giảm xuống còn 1,93%, giảm mạnh so với mức 5,2% đầu giai đoạn. Tính ra, tốc độ giảm bình quân trên 1,6% mỗi năm, kết quả này vượt mục tiêu giảm từ 1 - 1,5%/năm mà Quốc hội đặt ra.

Riêng tại TP. Hồ Chí Minh, theo Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết, Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững (giai đoạn 2021 - 2025) được Lãnh đạo TP. Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm. Ngay từ đầu năm, Sở đã tham mưu và được UBND Thành phố ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, thực hiện đồng bộ bằng nhiều giải pháp nhằm kéo giảm hộ nghèo, hộ cận nghèo trên toàn địa bàn Thành phố. 

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Thành phố đã thực hiện kéo giảm 1.267 hộ nghèo, hộ cận nghèo, đạt 100% so với kế hoạch không còn hộ nghèo và giảm 212 hộ cận nghèo (tỉ lệ kéo giảm còn 0,01% trên tổng hộ cận nghèo với 63.512 nhân khẩu, chiếm tỉ lệ 0,60% trên tổng số hộ dân thành phố). Với kết quả này, TP. Hồ Chí Minh đã hoàn thành mục tiêu đề ra không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều Thành phố giai đoạn 2021 - 2025.

Trụ sở mới của xã Đông Thạnh sau khi thực hiện sáp nhập

Cụ thể, trên địa bàn xã Đông Thạnh (được sáp nhập từ các xã Đông Thạnh, Nhị Bình, Thới Tam Thôn), về công tác lãnh đạo chỉ đạo trong chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững theo phương pháp giảm nghèo đa chiều gắn với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, bằng cách thực hiện các chương trình nâng cao chất lượng xây dựng nông thôn mới; triển khai thực hiện nhiều chính sách, giải pháp hỗ trợ giảm nghèo của Thành phố; hỗ trợ cho thành viên hộ nghèo, hộ cận nghèo tổ chức sản xuất, kinh doanh, dịch vụ; tác động trực tiếp cho từng thành viên hộ nghèo và hộ cận nghèo; tăng cường công tác tuyên truyền thực hiện các chính sách an sinh xã hội và cải thiện dần mức sống và điều kiện sống cho hộ nghèo, hộ cận nghèo...

Đối với các chương trình chăm lo hộ nghèo, hộ cận nghèo gắn liền với chương trình và kế hoạch giảm nghèo bền vững của Thành phố, bà Nguyễn Mậu Phương Quỳnh - Chủ tịch xã Đông Thạnh, TP. Hồ Chí Minh cho biết, trong giai đoạn 2021 - 2025 xã luôn thực hiện tốt các giải pháp hỗ trợ chăm lo hộ nghèo, hộ cận nghèo, như các chính sách hỗ trợ tín dụng ưu đãi, chính sách về đào tạo nghề, việc làm, chính sách hỗ trợ về y tế, chính sách hỗ trợ về giáo dục, chính sách hỗ trợ bảo hiểm xã hội, chính sách hỗ trợ nhà ở, chính sách trợ giúp xã hội, có cả việc chăm lo Tết, hỗ trợ tiền điện, hỗ trợ hỏa táng phí, chăm lo sức khỏe, hỗ trợ hộ nghèo diện khó khăn…

Bà Nguyễn Mậu Phương Quỳnh - Chủ tịch xã Đông Thạnh (TP. Hồ Chí Minh)

Đáng chú ý, Xã tập trung đẩy mạnh, vận động các nguồn lực xã hội, chăm lo cho người nghèo, góp phần nâng cao đời sống hộ nghèo, hộ cận nghèo, không bỏ sót người nghèo ngoài chương trình. Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện sâu rộng, hiệu quả phong trào “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”; kịp thời phát hiện, tôn vinh, khen thưởng, động viên tổ chức, cá nhân có nhiều thành tích, đóng góp cho công tác giảm nghèo và gương sáng, điển hình, tiêu biểu về thoát nghèo trong cộng đồng, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu giảm nghèo bền vững trên địa bàn xã.

Bên cạnh đó, xã Đông Thạnh triển khai các mô hình giảm nghèo bằng cách đồng hành cùng hộ nghèo, câu lạc bộ vì người nghèo, trao nghề - trao kinh tế, bếp ăn yêu thương, gian hàng không đồng và 01 gương điển hình thoát nghèo (năm 2022) nhờ hỗ trợ vốn vay xóa đói giảm nghèo, hỗ trợ học bổng, giới thiệu việc làm giúp hộ kéo giảm các chỉ số thiếu hụt, nâng cao thu nhập và thoát nghèo bền vững.

Hiện xã Đông Thạnh không còn hộ nghèo, chỉ còn 114 hộ cận nghèo với 378 nhân khẩu trên địa bàn

Riêng việc hoàn thành mục tiêu không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo Thành phố và định hướng trong thời gian tới (sau khi xã Đông Thạnh đã được sáp nhập, mở rộng địa giới hành chính…), bà Nguyễn Mậu Phương Quỳnh chia sẻ, UBND xã đã chỉ đạo các đơn vị chức năng, đoàn thể tập trung huy động mọi nguồn lực cùng chăm lo hỗ trợ cho hộ nghèo, hộ cận nghèo nhằm cải thiện nâng cao thu nhập, điều kiện sống và chất lượng cuộc sống về mọi mặt… Hiện Xã không còn hộ nghèo và chỉ còn 114 hộ cận nghèo với 378 nhân khẩu, góp phần hoàn thành mục tiêu không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo Thành phố giai đoạn 2021 - 2025.

Lãnh đạo xã Đông Thạnh luôn chú trọng đến các chính sách an sinh xã hội, thăm tặng quà các gia đình chính sách, hộ cận nghèo trên địa bàn

Song song với những hoạt động trên, UBND xã tiếp tục triển khai các chính sách an sinh xã hội hỗ trợ cho các hộ cận nghèo, hộ mới thoát chuẩn nghèo, cận nghèo, đảm bảo các chính sách đến với hộ nghèo, hộ cận nghèo. Đồng thời, phối hợp với Uỷ ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, các nhà hảo tâm hỗ trợ học bổng cho học sinh thuộc hộ cận nghèo và hộ mới thoát chuẩn hộ nghèo, cận nghèo; thực hiện chính sách hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, tập trung vận động đối tượng là thành viên hộ cận nghèo tham gia các lớp đào tạo nghề cho lao động nông thôn; thực hiện chính sách quà tết Nguyên đán cho hộ cận nghèo Thành phố theo chủ trương của Thành ủy và UBND Thành phố…

Các đoàn viên, thanh niên góp phần vào công tác vệ sinh môi trường, hướng đến không gian sống xanh

Nhìn lại thời gian qua, đặc biệt trong giai đoạn năm 2021 - 2025, dù có nhiều thiên tai và biến động kinh tế toàn cầu đang tác động vào Việt Nam, nhưng việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững của TP. Hồ Chí Minh nói chung và các phường, xã (sau sáp nhập) trên địa bàn nói riêng đã đạt được nhiều kết quả tích cực… Trong đó, xã Đông Thạnh đã luôn phấn đấu hướng đến mục tiêu vào cuối năm 2030, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều (theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026 - 2030) duy trì ở mức giảm 1 - 1,5%/năm, cơ bản không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo quốc gia.

Liên quan đến vấn đề này, phát biểu với báo giới, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Võ Văn Hưng cho rằng, tỷ lệ hộ nghèo tại các huyện nghèo đến cuối năm 2024 giảm còn khoảng 25%, từ mức gần 45% đầu kỳ. Như vậy, tại các huyện nghèo, nơi từng được coi là “điểm nóng” về thiếu việc làm, thiếu sinh kế và hạ tầng yếu kém, tỷ lệ hộ nghèo cũng đã giảm xuống rất mạnh so với mức trên 50% của nhiều năm trước… Với những kết quả đó, hy vọng đến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo toàn quốc có thể giảm xuống còn dưới 1,5%, vượt chỉ tiêu mà Quốc hội và Chính phủ đặt ra.

Nguyễn Kiên